YÜZER GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALLERİ (YGES)
Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri (YGES), göl veya deniz üzerine kurulabilen santrallerdir. Suyun dip noktasından sabitlenen ve su üzerinde yüzen bir platform üzerine güneş panelleri yerleştirilir. Hatta yine yüzen bir platform üzerine yada karada invertörler yerleştirilerek kurulum yapılır.
Yukarıda resimde gösterilen örnek, bir YGES’sin genel bir görünümdür. Daha farklı kurulum platformları ve zemin sabitleme yöntemleri de bulunmaktadır. Bu santrallerde Güneş Panelleri, su üstünde olduğundan kara üstündeki santrallere göre daha az ısınır. Yani sıcaklık ile verim kaybı daha düşük olmaktadır. Ayrıca güneş ışını sudan yansıma yaparak güneş panellerine ulaşabilir ve bu şekilde de elektrik üretim miktarı artar. Tüm bu ve benzeri durumlar ile yüzer santralin kapasite faktörü artmaktadır.
Yüzer GES’ler, maliyet bakımından değerlendirilecek olursa güneş paneli maliyeti toplam maliyetin yarıdan fazlasına karşılık gelmektedir. Diğer maliyetler, enerji nakil hattı, trafo, kablolama, dublar, bağlantı elemanları gibi altyapı gibi giderlerdir. 1 MW’lik bir GES kurulumunun maliyeti yaklaşık 1.000.000 Euro civarındadır.
Türkiye’de Büyükçekmece Gölü Yüzer Güneş Enerji Santrali, Türkiye’nin ilk Yüzer GES’i olmuştur. Nisan 2017’de kurulumu tamamlanan sistem, İSKİ ve İstanbul Enerji AŞ işbirliği ile yapılmıştır. Kurulu gücü 240 kW’dir. Kurulum alanı 2900 m2 olan Yüzer GES sistemi, 260 kWp gücünde 960 adet polikristal fotovoltaik panelden bulunmaktadır.
Yüzer Güneş Enerjisi Santrallerinin Avantajları ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Su üstüne kurulabilecek yenilenebilir enerji güç santralleri ile kara üstündeki alan sıkıntısının büyük ölçüde önüne geçilebilecek. Özellikle rüzgar ve güneş enerji santrallerinin her bölgeye ve araziye kurulamama problemi de bu şekilde ortadan kalkmış veya en azından önemli ölçüde azalmış olacak.
- Kara üstünde güneş santrallerinin toz, ışınım, sıcaklık gibi faktörlerden dolayıverimi düşmektedir. Deniz veya göller üstüne kurulan güneş enerji santrallerinde güneş ışınları sudan yansıdığı için sistemin yansıma katsayısı ve dolayısıyla enerji üretim kapasitesi Bu sistemin önemli özelliği ise karada herhangi bir yere kurulan bir güneş enerjisi sistemine göre (aynı teknoloji kullanıldığında) yüzer güneş paneli sisteminin kapasite faktörünün %7,8 ile %13 arası daha fazla olmasıdır.
- Güneş panelleri, üzerinde bulunduğu su düzlemi için doğal bir soğutma akışkanı olarak görev yapar. Çevresel açıdan bakıldığında ise Yüzer GES’ler, güneş ışınlarından zarar görebilen deniz veya gölün doğasını da korumuş olur.
- Yüzer güneş panelleri ile kaplanmış alan suyu güneş ışınlarından bir nebze de olsa uzak tutacağı için o yüzeydeki buharlaşma %80’e kadar azalabilmektedir. Bu sayede barajlarda su seviyesinin daha yavaş azalması, sulama kanallarında daha fazla su taşınması ve su arıtma tesislerine ekstra enerji sağlanması da mümkün olabilmektedir.
- Doğal olarak yüzer güneş enerji santralleri dalgalanmanın yada yüksek su akıntısının olmadığı sular üzerine konulmalıdır.Suyun tuzlu olmaması tatlı su olması tercih edilmelidir.
Avrupa’da Güneş Paneli Uygulama Alanları
Yukarıdaki tabloda Avrupa’da Güneş Enerjisi Uygulama alanlarını görülmektedir. Buna göre Güneş Enerjisi uygulamalarının %60 ‘ı Binaların çatıları ve giydirme cephe olarak yapılırken arazi uygulamaları %30, geriye kalan %10 u ise YGES ler ve Balkon solar uygulamaları olduğu görülmektedir.
( Anahtar kelimeler: Güneş Paneli, güneş enerjisi, yüzer güneş enerjisi santralleri)
M.Murat ERCAN